Türkiye’deki Çelik Yapıların toplam inşaat yüzölçümü içindeki payı, yaklaşık olarak %5 civarındadır. Oldukça düşük olan bu oranın büyük bölümünü endüstri yapıları, büyük açıklıklı çatılar ve köprüler oluşturmaktadır.
Çok katlı çelik yapı uygulamalar ise yok denecek kadar azdır. Uygulamadaki bu durum, çoğu kez çelik iskeletli yapıların betonarme iskeletli yapılara göre daha maliyetli olmaları ile açıklanmaya çalışılır.
Bu gerekçe, sıradan betonarme yapılar için kabul edilebilirse de, özellikle depreme dayanıklı olarak projelendirilen ve her bakımdan çok sıkı bir denetim ile projesine uygun olarak inşa edilen betonarme bir yapının, çelik bir yapıdan daha da maliyetli olduğunu unutmamak gerekir.
Betonarme yapı sistemlerinin uygulandığı çok katlı binalarda; döşeme ve kiriş maliyetlerindeki küçük artışlara karşın, kolon maliyeti yapıdaki kat sayısı ile doğru orantılı olarak artmaktadır.
Yükseklikle artan rüzgar ve ağırlıkla artan deprem gibi yatay yük elemanların maliyeti ise hızla artarak genel yapısal maliyet içinde büyük oranlara ulaşmaktadır.
Çok katlı çelik konstrüksiyon binalarda ise; döşeme ve kirişlerin özel yöntemlerle azaltılan maliyetlerindeki artışlar, betonarme yapılardakinden daha küçük olmaktadır.
Kolonlar ve yatay yük dayanımı için betonarme yapılardaki perde duvarların yerine kullanılan, çaprazlar ve / veya saclarla oluşturulan perde duvarların çok düşük olan maliyetlerinde , yine kat sayısına bağlı olan artışların hızı da düşük olmaktadır.
Çelik Yapının Avantajları
Üstün Malzeme : Yapı malzemesi olarak çelik hiçbir malzemeyle mukayese edilemiyecek kadar iyi özelliklere sahiptir.
Birleşim Tekniği : Diğer hiçbir yapı malzemesinde aynı eşdeğer emniyette bu kadar çeşit birleşim tekniği yoktur. Perçin, bulon (kaba, uygun, yüksek mukavemetli), kaynak, saç vidası, yapıştırma.
Konstrüksiyonun Tesirlere Uygunluğu : Hesap teorileri hiç bir malzemede çelik yapılardaki kadar oturmamıştır. İnşa edilen konstrüksiyonların hemen hepsi büyük bir yaklaşıklıkla hesaplanabilmektedir. Yeni araştırmalar istenmeyen geometrik ve malzeme kusurlarını da dikkate almaktadır.
Tadilat İmkanı : Üretim tekniğinin değişmesi, kapasitenin arttırılması, köprüde trafik yükünün artması gibi durumlarda takviye veya tadilat kolaylıkla mümkün olur.
Sökülebilir : Çelik bir yapı sökülerek elemanları başka bir yerde aynı amaçla veya daha değişik bir amaç için kullanılabilir. Bir köprünün bir yerden sökülerek, başka bir yere monte edilmesi veya yüzdürerek taşınıp tekrar monte edilerek kullanılması mümkündür.
Hızlı İnşaat : Çalışmaların çoğu atölyede geçtiği için büyük ölçüde otomasyondan yararlanılarak zaman tasarrufu, kalite zenginliği sağlanır. Montaj sırasında iskele ve kalıba ihtiyaç göstermemesi zaman ve işçilik bakımından ekonomi sağlar.
Deprem Bakımından Üstünlüğü :
Önceki sayfada gösterilen değerlerde de çeliğin karakteristik özelliği sayesinde oluşabilecek yer hareketlerine karşı dayanımı oldukça üstündür.
Tasarım ve üretiminin doğru yapılması ve denetlenmesi koşuluyla yığma, betonarme veya çelik konstrüksiyon olsun her türlü taşıyıcı sistem ve malzeme ile depreme dayanıklı binalar yapılması olanaklıdır.
Ancak, 11 büyük depremin binalara verdiği hasarların incelenmesi; çelik konstrüksiyon yapıların, can kayıplarının önlenmesi ve mal / iş kayıplarının azaltılması bakımından, diğerlerinden çok üstün olduklarını göstermiştir.